عید فطر مبار ک باد

چگونگی شناسايي شهداي گمنام وجه تمایز پیکر مطهر شهدا با اجساد عراقی؟

1-انتخاب منطقه برای تفحص:

تفحص اجساد وپيکرهاي شهدا،بيشتر درمناطق جنگي که نيروهاي ما بيشتر درآنجا متمرکز بوده اند، و همچنين با استفاده از تجربه ها وخاطرات فرماندهان وسرداران وسربازان حاضر درآن مناطق صورت مي گيرد .واينگونه نيست که تفحص هرجائي صورت بگيرد.تا فرضيه عراقي بودن آنها را تقويت کند یعنی عملیات شناسایی پیکرهای مطهر شهدا توسط نیروهای اطلاعات عملیات و عناصر تخریب چی با توجه به اطلاعات و اسناد بدست آمده از رزمندگان و آزادگان، آثار موجود از شهیدان و تشخیص خطوط پدافندی در منطقه عملیاتی صورت می پذیرد.سپس مسیر تردد و معبر برای ورود نیروهای تفحص هموار می گردد و در صورت نیاز، زمین برای استقرار بیل مکانیکی فراهم می شود.فعالیت تفحص بسته به نوع ،شرایط و جنس زمین متفاوت است. بطور مثال در منطقه فکه زمین رمل و ماسه ای است، در چیلات، سومار و میمک تفحص در سنگلاخ و تپه‌ها و شیارهای کوچک و بزرگ انجام می شود، در طلائیه زمین باتلاق است ، در شط علی نیزار و آب وجود دارد و در کردستان و حاج عمران در کوههای صعب العبور انجام می گیرد.

2- نحوه شناسایی شهدا از سربازان عراقی:

یکی از مهمترین موضوعات در میدان کار تفحص چگونگی تشخیص پیکر شهدا از اجساد عراقی است. در این رابطه تفاوتهای آشکاری بین پیکر شهید و جسد عراقی وجود دارد،شهدائي که شناسايي مي شوند چه بسا همراه شان پلاک ويا کارت شناسايي دال بر ايراني بودن آنها هم يافت مي شود. ويا با ويژگي هاي ديگراز قبيل  :

• ·        کلاه: کلاه های عراقی ها کاملاً با کلاه ایرانی تفاوت دارد؛
• الف) کلاه آهنی عراقی طشت شکل و کلاه ایرانی جمع تر و گرد می باشد.
• ب) کلاه پشمی عراقی ها دارای آویز در قسمت گوش (مخصوص شمال عراق – کردستان) و کلاه پشمی ایرانی ها دارای دید چشم و رنگ مشخص است.
• ج) برروی کلاه های ایرانی ها معمولاً اشعار انقلابی – اسلامی و یا پیشانی بند درج شده است.
• د) کلاه های کائوچویی هر دوکشور نیز تفاوتی همچون کلاه آهنی دارد.
• ·        چفیه:

برخی از شهدای ایرانی دارای شال گردن و عموماً دارای چفیه هستند در حالیکه در نظام عراق از این البسه ها استفاده نشده است چفیه های ایرانی سفید رنگ با خطوط سیاه رنگ و یا سیاه با خطوط سفید رنگ میباشند.

• ·        پیراهن:
• پیراهن ایرانی ها؛

الف) لباس فرم سپاه سبز رنگ و نازک میباشد و ممکن است که آرم سپاه نیز بر روی آن حک باشد.
ب) لباس بسیجی ها هم یا از نوع تکاوری که امروزه آنها را لجنی می گویند و یا خاکی است که بدون سردوشی، درجه و جنس آن مشخص می‌باشد.
ج) لباس های کره ای نیز حالت نخی نداشته و فاقد سردوشی و غیره هستند.
د) لباس برادران ارتش نیز از نوع کره ای با درجه های نظامی بر روی بازو و یا سردوش و نیز اتیکت بر روی سینه مشخص می باشد.
هـ) لباس گرم بسیج و سپاه از نوع لباس های ورزشی گرمکن می باشند که بلوز و شلوار معمولاً با هم هستند.
ی) در زمستان نیروهای ایرانی از اورکت های معروف به کره ای استفاده کرده که جنس و سایز آنها بطور واضح روشن است، زیر پیراهن و لباس زیر اکثراً از نوع مشخص و نوشته های ایرانی دارد برخی هم لباس زیر آنها ورزشی هستند.

• پیراهن عراقی ها؛
  الف) پیراهن عمومی آنان کاملاً ضخیم و سبز رنگ می باشند دارای سردوشی و نیز بغل بلوز دارای دکمه و جنس آنها معلوم است.
  ب) رده های کماندویی عراقی دارای لباس لجنی با رنگ مشخص هستند.
  ج) رانندگان تانک عراقی دارای لباسهای یک تیکه سبز رنگ به اصطلاح خلبانی می باشند.
  د) عراقی ها دارای ژاکتی سبز رنگ و دارای سردوشی هستند که هنوز در ارتش فعلی آنها بکار می رود.
• ·        شلوار:

نیروهای ایرانی هم ضمن اینکه با همدیگر تفاوت دارند با شلوراهای عراقی تمایزاتی دارند ، شلوار نیروهای بسیج از جنس بلوزهای خاکی دارای جیبهایی از بغل پا است جای کمربند و یا فانسقه هم به اندازه خاص خود میباشد همچنین بلوزهای تکاوری که معمولاً افراد پاسدار وظیفه می پوشیدند و لباس فرم سپاه هم دارای ویژگی های خاص خود است جنس آنها نازک می باشد ، لباس نیروهای ارتش و ژاندارمری هم از نوع لباس های کره ای مانند بوده و برخی از آنها شلوراهای چینی قدیم به رنگ سبز بر تن دارند.

• ·        فانسقه:

فانسقه ایرانی چند نوع میباشد ، فانسقه پاسداری که سبز رنگ می‌باشد ، فانسقه خاکی رنگ که متعلق به نیروهای بسیجی و یا ارتش بوده قفل بندهای آنها ، همچنین تعداد سوراخ های تنظیم با فانسقه های عراقی تفاوت دارد اما فانسقه عراقی ها خاکی رنگ با جنس مرغوب و قفل بندهای خاص خود می‌باشند ، علاوه بر فانسقه نیروهای ایرانی از کمربندهای کوچک نیز استفاده میکردند که قفل بند آنها بصورت کمربندهای معمولی است.

• ·        پوتین:

زیر پوتین های عراقی نوشته هایی مانند (صنع فی العراق) – (رقم) و علامتی بصورت مثلث که با حرف (ج) که به معنی جیش (نیروهای مردمی عراق را جیش الشعبی گویند) میباشد پوتین های عراقی بزرگ پا و نوک آنها قوسی شکل میباشد. اما پوتین های ایرانی چند نوع میباشدیک نوع زیر آنها با حروف لاتین کلمه (تاف) نوشته شده و یا کلماتی مانند (پیروزی – وین) درج شده است، اکثر نیروهای بسیجی و پاسدار برای سهولت از زیپ های بغل پوتین استفاده و یا از پوتین هایی باساق پارچه ای استفاده می کردند.

• ·        کتانی :

بعضی از نیروهای ایرانی حتی پرسنل ارتش و ژاندارمری در دوران دفاع مقدس از کفش های کتانی استفاده کرده که در عرف نظامی عراق از این نوع کفش ها استفاده نشده است.

• ·        جوراب:

ایرانی ها از نوعی جوراب های ساق بلند و یا ساق کوتاه به رنگ دلخواه و یا جوراب سیاه رنگ ساق بلند نازک هستند، نیروهای عراقی از جوراب های بسیار ضخیم سیاه رنگ و یا سبز رنگ استفاده کرده اند.

• ·        قمقمه ها:

ایرانی ها از یک نوع قمقمه پلاستیکی با رنگ سبز که آرم جمهوری اسلامی حک شده است و قمقمه فلزی که از جنس آلومنیوم می‌باشد و در زیر آن ظرفی برای خوردن غذا جاسازی شده بود،که درب و کیسه نگهداری آن مشخص می‌باشد استفاده می کردند اما، قمقمه عراقی ها هم پلاستیکی و هم فلزی

با قمقمه ایرانی تفاوت زیادی دارند کیسه نگهداری آنها هم به شکل خاص خود است.

• ·        جا خشابی و سینه بند:

تفاوت در جای خشاب و سینه بندهای جای خشاب فشنگ ها

• کوله آرپی جی :

تفاوت در کوله پشتی ها و کوله های آرپی چی هفت

• سرنیزه:

تفاوت در سرنیزه اسلحه ها

• اسلحه و مهمات خاص

وجود اسلحه ژ3 و مهمات همراه، نشان از ایرانی بودن دارد.

• نارنجک:

نارنجک ایرانی با عراقی فرق دارد. نارنجک های ایرانی چهل تیکه و حروف ایرانی روی آن درج است نارنجک های عراقی مصری و دارای شکل ظاهری ویژه ای هستند.

• گتر:

گتر کردن شلوار نیروهای ایرانی با عراقی فرق دارد. از طرفی بعضی از نیروهای ایرانی دارای ساق بند هستند.

• کمک های امدادی:

کیسه جای کمک های امدادی ایرانی با عراقی متفاوت است.

• ماسک:

ماسک نیروهای ایرانی و عراقی تفاوت دارد.

• آمپول آتروپین :

وجود آمپول های آتروپین همراه با نیروهای ایرانی جهت جلوگیری از آثار بمبهای شمیایی.

• چکمه شیمیایی:

چکمه های مخصوص شیمیایی ایرانی با عراقی فرق دارد.

• شعار:

روی لباس ایرانی ها اشعار اسلامی درج شده است (یاشهادت یا زیارت، نام ائمه و..)

• درج نام:

بیشتر شهدای ایرانی نام خود را بر روی لباس ها و برگ پوتین ها درج می کنند.

• محتویات جیب:

وجود پول و سکه های ایرانی همراه با پیکرهای مطهر.
در جیب بعضی از نیروهای ایرانی مدارک شخصی ،عطر ، جانمازی ، قران ، ادعیه ، تصویر امام ، خودکار بیک ، وصیت نامه ، دست نوشته ها، و حتی مسواک وجود دارد.

• ·        فن آوری های جدید

شناسايي شهدا درسالهاي اخير با استفاده از فناوري هاي جديد و دانش پيشرفته تشخيص هويت صورت مي گيرد.در اين زمينه مسئول مربوطه مي گويد«: دقيقاً هر پيکري که همراهش پلاک يا کارت شناسايي يا مستندي نباشد در قدم اول گمنام است اما اينکه ما به اين اکتفا و اينها را گمنام رها مي کنيم، هرگز چنين نيست. همان گونه که شهدايي که طي ۵ ، ۶ سال پيش تفحص شده اند چنين سرنوشتي نداشتند. مسوولان مربوطه تلاش زيادي براي تشخيص هويت اين افراد متحمل مي شوند... الان گاهي شده ما براي پرونده يک استخوان ،يک ماه در آزمايشگاه کار مي کنيم

تشخيص هويت ژنتيكي بخصوص از نيمه‌ دوم دهه‌ 1990 در كشورهاي پيشرفته مورد توجه قرار گرفته و از سال 2000 ارتش آمريكا و معدودي از ارتش‌هاي كشورهاي پيشرفته براي كمك به تشخيص هويت نيروهايشان در مواقع اضطراري به تهيه بانك اطلاعات ژنتيكي نيروهاي «هاي ريسك» خود اقدام كرده‌اند.
با توجه به اهميت شناسايي شهداي گمنام با استفاده از استخوان‌ها و بقاياي پيكرهاي مطهر به دست آمده توسط گروه‌هاي تفحص، تحقيقات در اين حوزه از سال 82 آغاز و نسبت به ثبت اطلاعات ژنتيكي آنها نيز اقدام شده است.
بانك اطلاعات گسترده‌اي از مشخصات ژنتيكي خانواده‌هاي شهداي مفقودالاثر در حال تهيه است كه اميدواريم بتوانيم با بررسي و تطبيق اطلاعات اين بانك با مشخصات ژنتيكي در حال جمع‌آوري از شهداي گمنام، كمك موثري به شناسايي هويت آنها و پايان انتظار خانواده‌هاي معظم اين شهدا بكنيم.
با بهره‌گيري از قطعه كوچكي از نمونه پيكر شهداي گمنام، يك بانك اطلاعاتي و از نمونه خانواده‌هاي مفقودان هم يك بانك DNA تشكيل مي دهيم و با استفاده از دانش زيست فناوري ، به شناسايي مفقودان كمك مي‌كنيم.
از آنجا كه خصوصيات ژنتيكي فرد در تك تك سلول‌هايش وجود دارد، استفاده از اين شيوه به پژوهشگران امكان مي‌دهد با در اختيار داشتن يك قطعه مو، يك قطره خون، يك قطعه استخوان يا حتي آثار بزاق دهان يك فرد نسبت به شناسايي او اقدام كنند.
اين مساله اهميت بسزايي در شناسايي مجرمان، شناسايي اجساد غيرقابل شناسايي بر اثر حوادثي كه منجر به سوختگي و از بين رفتن خصوصيات ظاهري مي‌شوند و همچنين اثبات ابويت دارد.
بنابراين از اين روش به عنوان مطمئن‌ترين شيوه احراز هويت در جهان استفاده مي‌شود.
روش جاري تنها طريق ممكن و مطمئن براي شناسايي نمونه‌هاي مفقود شده با پيشرفته‌ترين روش‌هاي علمي موجود بوده و در حال حاضر براي شناسايي قربانيان حوادث مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. طبيعي است اين بررسي تنها براي مفقوداني قابل استفاده است كه پيش از دفن نمونه‌اي از شهيد برداشته شده و در آزمايشگاه در اختيار باشد. از طرفي چون در وهله اول، هر نمونه ناشناخته مي‌تواند شانس وابستگي به هر يك از مجموعه خانواده‌هاي شهداي مفقود را در سراسر كشور داشته باشد، بنابر اين لازم است 2 بانك ژني يكي از خون والدين شهداي مفقود يا گمنام و ديگري بانك ژني اجزاي به جا مانده از پيكر شهيد بزرگوار تهيه شود.
پس چون قبلا از شهيدان نمونه ژنتيكي نداشته‌ايم كه با مقايسه بتوان مطمئن شد، بانك خون خانواده‌ها هم نياز است؟
اطلاعات ژنتيكي يك فرد در عين آن‌كه يك تصوير منحصر به‌فرد است 50 درصد با خصوصيات ژني پدر و 50 درصد با خصوصيات ژني مادرش شباهت دارد و مطالعات مولكولي اين امكان را فراهم مي‌آورد كه با در دست داشتن خصوصيات ژني يك فرد، پدر يا مادرش را از مجموعه‌اي از افراد در دست مطالعه مشخص كنيم.
مراحل اجرايي و روندي كه منجر به شناسايي از ميان اين همه استخوان مي‌شود، چيست؟
در آزمايشگاه از روش‌هاي علمي استاندارد فناوري زيستي نوين براي دستيابي بهDNA نمونه‌هاي به دست آمده و تطبيق آن باDNA وابستگان پيكرها بهره گرفته مي‌شود.
عزيزان جستجوگر وايثارگر ما در جبهه‌هاي نبرد حق عليه باطل امروز با جستجو ميان خاك‌ها، شيارها و سنگرهاي باقيمانده از سال‌هاي دفاع مقدس، پيكر شهيدان را جستجو مي‌كنند و اين پيكرها همراه با يك كارت سبز يا شناسنامه به معراج شهدا تحويل داده مي‌شوند و سپس در اختيار ما قرار مي‌گيرند. ما در اين آزمايشگاه ضمن انجام بررسي‌هاي آنتروپومتري يا پيكرشناسي، از هر پيكر نمونه‌هايي كه در اختيار است را در فرم‌هاي مخصوصي علامتگذاري مي‌كنيم. در اين فرم‌ها اطلاعات مربوط وحتي جزيي‌ترين اجزايي كه همراه پيكر بوده مثل ساعت، انگشتر يا لباس خاص را ثبت مي‌كنيم و در نهايت يك قطعه كوچك در حد 5‌‌‌سانتي‌متر از استخوان برمي‌داريم؛ البته گاهي ممكن است فقط يك دندان را برداريم و با همان قطعه كوچك، فرآيندهاي بعدي كه تهيه پودر و استخراجDNA ‌‌ است در ديگر بخش‌هاي اين آزمايشگاه صورت مي‌گيرد.
اما اين رشته‌ها چگونه استخراج مي‌شوند؟
نمونه‌هايي كه از تفحص مفقودان به دست مي‌آيد پس از رفع آلودگي و شستشو با روش‌هاي خاص تحت شرايط سرد به شكل پودرهاي بسيار ظريفي درمي‌آيند تا براي مراحل مختلف آزمايشگاهي آماده شوند. در بخش ديگر آزمايشگاه بااستفاده از بافرهاي مختلف و شرايط مناسب مواد معدني، كلسيم و فسفر از پودر به دست آمده جدا شده، غشاي سلول تخريب مي‌شود و در واقع به هسته سلول مي‌رسيم. سپس با روش‌هاي ديگر، غشاي هسته سلول را بايد باز كنيم. در پايان اين فرآيند، كلافDNA را از سلول‌هاي استخواني به دست مي‌آوريم كه پس از كنترل كيفيت براي پروفايلينگ ارسال مي‌شود.
اگر تنها تارمو يا دنداني باقي مانده باشد چطور؟
حتي اگر هدف ما بررسيDNA از نمونه‌هاي دندان هم باشد همين مراحل را انجام مي‌دهيم و يك دندان در شرايط مناسب و سرد پودر مي‌‌شود.
پس چرا همچنان شهداي گمنام دفن مي‌شوند؟
تكميل اين بانك‌ها و به نتيجه رسيدن، زمانبر است؛ اما از آنجا كه اولا هيچ طريق سريع‌الوصول ديگري وجود ندارد و ثانيا والدين بزرگوار شهدا اغلب در سنين كهنسالي هستند، لازم است هرچه سريع‌تر نسبت به اخذ نمونه‌هاي خون والدين اقدام شود تا با اين تلاش علمي و استعانت از خداوند متعال، امكان وصول به پاسخ هرچند در طول زمان ميسر گردد.
در نظر داشته باشيد در بسياري از موارد، اجساد مطهر شهدا طي مدتي طولاني در شرايط نامناسب محيطي قرارگرفته‌اند و ممكن است بعضي از آنها جهت آزمايش‌هاي مورد نظر مناسب نباشند و در برخي موارد كار شناسايي را ناممكن مي‌سازد.
مجريان طرح در تلاشند با اتخاذ روش‌هاي مناسب، امكان بررسي نمونه‌هايي كه هر دو يا يكي از والدين به رحمت ايزدي پيوسته‌اند را نيز فراهم كنند.
اما تاكنون تعداد زيادي از شهدا به عنوان شهيد گمنام به خاك سپرده شده‌اند. آيا اين شهيدان هم در اين طرح مدنظر قرار گرفته‌اند؟
تاكنون بيش از 500 نمونه از بقاياي استخوان‌هاي اين شهدا مورد مطالعه قرار گرفته و اطلاعات ژنتيك آنها در مراحل مختلف بررسي هستند، اين استخوان‌ها پس از كدگذاري به خاك سپرده مي‌شوند و همزمان با پيشرفت اين طرح و غني شدن بانك اطلاعاتي مفقودان و خانواده‌ها ان‌شاء‌الله طي يكي دو سال آينده سرعت شناسايي مفقودان بيشتر خواهد شد و به مرور خانواده‌ها از نشان مزار عزيزانشان آگاه مي‌شوند. از زمان اجراي اين طرح و برابر هماهنگي با مسوولان ذي‌ربط جستجوي مفقودان، مقرر شده است از تمام شهداي به دست آمده از عمليات تفحص، نمونه كوچكي به آزمايشگاه منتقل شود و با كدگذاري لازم در مناطق مختلف كشور دفن شوند تا پس از سپري شدن زمان تشكيل بانك‌هايDNA مورد اشاره، امكان راهنمايي خانواده‌هاي معظم ميسر شود.

• اسرا:

برخي از اين شهداء گاهي اسرايي در زندانهاي رژيم بعث عراق بوده اندکه در عراق به شهادت رسيده اند ودرمحلي گاها به طور دسته جمعي قتل عام مي شده اند،که در سالهاي اخير کشف وبين مقامات رد وبدل مي شوند.

• عنایت ائمه ع:

شناسايي شهدا گاهي به گونه اي است که تفحص کنندگان ،قبل از تفحص به راز ونياز به خدا وتوسل به ائمه اطهار عليهم السلام ويا با عنايت روح پاک يکي از اين شهدا صورت مي گيرد.در اين مورد خاطرات تفحص کننده گان بسيار جالب وخواندني است.

• گمنامان:

علاوه برآنها برخي از شهداء گمنام بزرگوار با تأسي از حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها ،از خدا خواسته اند که گمنام بمانند. منظور آنکه آرزويشان اين بود که مفقود شوند.وگمنام بمانند.
اين همه زحمت وتلاش واين همه دلايل گوياي آن است که اين شهداي گمنام شهداي ايراني واز فرزندان دلير ورشيد اين مرز وبوم اند نه عراقي.

• تعداد:

 در طول اين سال‌ها و طي عمليات تفحص، بيش از 50 هزار جسد شهيد از مناطق عملياتي پيدا شده كه حدود 10 درصد آنان بدون نام و نشان هستند و اگرچه در حال حاضر 800 حرم شهداي گمنام در كشور ايجاد شده، اما همچنان پيكر 7 ‌هزار رزمنده تاكنون مفقودالاثر مانده است.