دلايل اهميت تحولات اوکراين براي روسيه از زبان "هنري کسينجر"اوکراین یا اوکرایین ( اوکراینی: Україна، به روسی: Украина) کشوری در اروپای شرقی است. این کشور از شرق با روسیه؛ در شمال با بلاروس؛ از غرب با لهستان، اسلواکی و مجارستان؛ از جنوب غربی با رومانی و مولداوی هممرز است و در جنوب آن دریای سیاه و دریای آزوف قرار دارد و پایتخت آن شهر کییف و زبان رسمی آن زبان اوکراینی میباشد. اوکراین دارای یک حکومت متمرکز و نظام نیمهریاستی است. پس از فروپاشی شوروی، اوکراین بعد از روسیه دارای بزرگترین ارتش در اروپا است. زبان اوکراینی زبان رسمی این کشور است و زبان روسی نیز کاربرد گستردهای دارد.

کشور اوکراین به ۲۴ اوبلاست (استان) و استانهای اوکراین به نوبه خود به ۴۹۰ رایون (بخش) تقسیم شدهاند. اوکراین دارای یک منطقه خودمختار به نام کریمه میباشد و شهر سواستوپول به لحاظ موقعیت نظامی خاص از وضعیت قانونی ویژهای برخوردار است. روز جمعه، ۱ فروردین ۱۳۹۳ (۲۱ مارس ۲۰۱۴)، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور وقت روسیه، مصوبه پارلمان روسیه در مورد الحاق شبه جزیره کریمه به خاک این کشور را امضا کرد و به این ترتیب، این مصوبه از نظر قوانین روسیه رسمیت یافت.
اوکراین بطور مکرر بعد از فروپاشی «اتحاد جماهیر شوروی»، بصورت پاندولی بین بلوک شرق و غرب در حال نوسان بوده است علت آن نیز اهمیت استراتژیک این کشور برای هر دو بلوک است.اوکراین حیاط خلوت روسیه به شمار میآید و مخالفان دولت کییف خواستار پیوستن به تجارت آزاد اتحادیه اروپا هستند،
بحران اوکراین دینامیکهای متعددی دارد. شاید یکی از مهمترین این دینامیکها، محدود نبودن این بحران تنها به کشور اوکراین باشد. هم روسیه و هم کشورهای غربی، به این بحران به عنوان یک تسویه حساب ژئوپلتیکی مینگرند. روسیه در پاسخ به ناتو که پس از دوره جنگ سرد، تضعیف فدراسیون روسیه را فرصت شمرده و حول محور سیاست "درهای باز" به سوی روسیه گسترش یافته( پوتین می گوید که ناتو، “موشکها را در بالکن خانه ما مستقر کرده است.” به باور روسیه اوکراین یک کشور با حق حاکمیت مستقل نیست پوتین در سال ۲۰۰۸ به صراحت به بوش گفت: “اوکراین یک کشور واقعی نیست.” او در سال ۲۰۲۰ گفت: “اوکراینیها و روسها یک ملت و مثل هم هستند.”)، اینبار با مشاهده ضعف کشورهای غربی دست به اقدام جدیدی زده است. این اقدام برای دور کردن ناتو از منطقهای که روسیه آن را "مناطق نزدیک " مینامد، انجام میشود. این از جنبه امنیتی برای روسیه بسیار حائز اهمیت است. غرب نیز آن را به مثابه گامی که به سوی معماری امنیتی اروپا برداشته شده قلمداد میکند.

شبه جزیره کریمه جایی است که خط جدایی میان حامیان اتحادیه اروپا و روسیه در آن مشخص تر از هر جای دیگر اوکراین است. حدود 60 درصد از جمعیت بیش از دو میلیون نفری این شبه جزیره، روس تبارند و از بر سر کار آمدن دولتی حامی اتحادیه اروپا در کی یف و ضایع شدن حقوقشان نگرانند. حکومت محلی این شبهجزیره نیز حامی روسها هستند.
« اوکراین را می توان کشوری دانست که از چند جز تقسیم شده است. قسمت های شرقی این کشور ارتدوکس های طرفدار روسیه زندگی می کنند. در غرب اوکراین کاتولیک های حامی غرب زندگی می کنند. حتی افرادی که درحال درگیری با نیروهای دولتی این کشور هستند نیز نقطه نظرات و دیدگاههای متفاوتی دارند
امنیتی:
از دیدگاه هنری کسینجر روسیه امروز ؛ از شهر کی یف ، پایتخت اوکراین که قبلا از آن بعنوان کی یف روس نام برده می شد شکل گرفته است. روسیه از نظر سیاسی و حتی از نظر مذهبی برگرفته از کی یف است. اوکراین از پایان قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم بخشی از روسیه به شمار می آمد و هیچ روسی موافق یا مخالف دولت این کشور نیست که به نقش اوکراین در تاریخ روسیه واقف نبوده باشد. به همین علت ، روسیه نمی تواند درباره آینده اوکراین بی تفاوت بماند.
نظامی:
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اوکراین صاحب ۷۸۰٫۰۰۰ سرباز در خاک خود و سومین زرادخانه تسلیحات هستهای در جهان شد. در ماه مه۱۹۹۲ در حالی که اوکراین با تحویل تسلیحات هستهای خود به روسیه برای دفن موافقت کرده بود، پیمان کاهش سلاحها را امضا نمود تا به عنوان یک کشور بدون سلاح اتمی به عضویت در پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای در آید. نیروی دریایی روسیه شامل پنج ناوگان میباشد:
ناوگان دریای بالتیک . مستقر در کالینینگراد
ناوگان دریای شمال . مستقر در سورومورسک
ناوگان اقیانوس آرام . مستقر در ولادیوستوک
ناوگان دریای سیاه . مستقر در سواستوپول
ناوگان دریای خزر . مستقر در کاسپیسک
آسیبپذیری روسیه از طریق اوکراین به دلیل وجود 400 مایل زمین مسطح در مرز اوکراین و روسیه که سبب شده این کشور پایگاه مناسبی برای اقدام علیه روسها به شمار آید. مرور تاریخچه درگیریهای این کشور با دیگر کشورهای اروپایی به خصوص آلمان تا اندازهای ریشه احساس ناامنی روسیه از نفوذ غرب بر اوکراین را نشان میدهد. به عنوان مثال برلین در طول تاریخ از اوکراین به عنوان اهرم فشار بر روسیه بهره برده است. در جنگ جهانی اول لنین رهبر انقلاب اکتبر 1917 روسیه با تسلیم مقابل آلمان در پیمانی که با آلمانها به امضا رساند، اوکراین را در اختیار آلمان قرار داد و در جنگ جهانی دوم نیز آدولف هیتلر برای حمله به روسیه، اوکراین را به تصرف در آورد و از این کشور به عنوان پایگاهی برای حمله به مسکو بهره گرفت.

اقتصادی:
دومین کشور بزرگ اروپایی در ابعاد جغرافیای سیاسی و اقتصادی واقع در سواحل شرقی و غربی دریای سیاه که زبیگنیو برژینسکی از آن کشور به عنوان «ترن سیاست منطقهای پس از گسترش اتحادیهی اروپا» یاد میکند. اکراین محل عبور همه خط لوله ها (به جز یک خط) ترانزیت 80 درصد گاز طبیعی و 75 درصد نفت خام وارداتی 25 کشور اتحادیه اروپا از روسیه که گلوگاه انرژی اروپا محسوب می شود و اهمیت انتقال و ترانزیت این محموله استراتژیک سبب اهمیت برای اروپا و اختلاف در بین مخالفان و موافقان در اکراین شده است؛ اوکراین یکی از مهمترین کشورهای معدنی دنیاست که هم از نظر تنوع و هم حجم ذخایر در دنیا کمنظیر است. گفته میشود ۸۰۰۰ معدن از ۹۰ کانی ارزشمند در سراسر خاک اوکراین وجود دارد.؛ نیمی از آهن و فولاد کل شوروی از اوکراین بدست میآمد. چهل درصد از کل سنگ منگنز دنیا در دوران شوروی از اوکراین صادر میشد. به این فهرست، منابع زغالسنگ، جیوه، تیتانیوم و نیکل را هم باید افزود.
اوکراین صاحب نوع بسیار حاصلخیزی بنام خاک سیاه (یا سرزمین سیاه) است که حاصلخیزترین خاک کره زمین است و در روسیه و کانادا نیز یافت میشود. اوکراین صاحب یک چهارم از خاک سیاه کره زمین است. این خاک استثنایی و حاصلخیز، یکی از سرمایههای ملی اوکراین است. کشاورزی در این خاک بدون کود انجام میشود.
ژئوپلیتیکی:
اوکراین پس از روسیه پهناورترین کشور اروپاست. موقعیت ژئوپولتیک اوکراین هم برای غرب، بینظیر است. مرزهای اوکراین تنها ۶۰۰ کیلومتر تا مسکو فاصله دارند. در زمان جنگ سرد رسیدن پای غرب به این فاصله از قلب بلوک شرق رؤیا بود. اوکراین یکی از سرنوشت سازترین حلقههای غرب در زنجیره مهار روسیه بوده و به دلایل ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی روسیه در صدد تسلط بر آن بوده و به عنوان یک مانع با عدم نفوذ اتحادیه اروپا در این کشور در زمینه گسترش به سمت شرق باشد .
نتیجه گیری:
از همین رو، اوکراین را باید محل تلاقی منافع قدرتهای بزرگ منطقهای و فرامنطقهای نظیر روسیه، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا نامید. در حقیقت، همانگونه که از میان رفتن نفوذ روسیه در این کشور موجب کمرنگ شدن هویت اروپایی روسیه میشود، عدم گرایش کییف به سمت ساختارهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی غربی نیز سبب مسدود شدن نفوذ ایالات متحده آمریکا و اتحادیهی اروپا در منطقهی اروپای شرقی میشود.
#شبه_جزیره_کریمه
#بحران_روسیه_اکراین
#ژئوپلیتیک
http://telegram.me/safeer59
http://Www.Safeer.blogfa.com
https://www.aparat.com/najaf46