فرماندهی نیروهای مسلح در جنگ عراق علیه ایران:

بر اساس قانون اساسی فرماندهی کل قوا بر عهده رهبری می باشد ، از بهمن 1358 با انجام اولین انتخابات ریاست جمهوری امام خمینی ره حکم جانشیتی فرمانده کل قوا را به رئیس جمهور داده و بعد از آن این روند فرماندهی تا پایان جنگ ادامه داشت . در زیر فرماندهی دفاع مقدس با ذکر نام و تاریخ آمده است.

 

1. ابوالحسن بنی صدر رئیس جمهور و جانشین فرماندهی کل قوا(بهمن 58)  تا اردیبهشت 60
 

2. تیمسار قاسمعلی ظهیر نژاد در چهار ماه بحرانی پس از خلع بنی صدر تا بعد از عملیات ثامن الائمه ع  خرداد 1360 تا مهر 1360
 

3.فرماندهی مشترک سپاه و ارتش با  آزاد سازی دوسوم خاک اشغالی کشور از مهر 1360 تا خرداد 1361
 

4. آیت الله سید علی خامنه ای با حکم تمشیت امور بین سپاه و ارتش از 15/1/62 تا زمستان 62 برای رفع تعارضات و اختلافات سپاه و ارتش
 

5. آیت الله هاشمی رفسنجانی  از آبان 62 تا خرداد 67  به فرماندهی عالی جنگ و عملیات های والفجر  و  از تاریخ 12/3/67 تا 9/6/68 به جانشین فرماندهی کل قوا 
 

 

#جنگ_فرماندهی_ارتش_سپاه
#مدیریت_فرماندهی_ابوالحسن_بنی_صدر
#فرماندهی_مشترک_ارتش_سپاه
#هاشمی_رفسنجانی_جانشین_فرمانده_کل_قوا

http://telegram.me/safeer59
http://Www.Safeer.blogfa.com
https://www.aparat.com/najaf46

تحول در شیوه فرماندهی : فرماندهی مشترک ارتش و سپاه

فرماندهی جنگ بعد از برکناری ابوالحسن بنی صدر:

فرماندهان ارتش چگونه با همکاری هم هدایت عملیات را به عهده داشتند؟
فرماندهان ارتش و سپاه چگونه علی رغم تفاوت در سیستم های آموزشی ،تسلیحاتی و تفکرات نظامی با همدیگر همکاری می کردند؟
فرماندهان ارتش و سپاه چگونه توانستند با همکاری همدیگر طی هشت ماه بیش از ده هزار کیلومتر از سرزمین های اشغالی را آزاد نمایند؟

سندی از عملیات بیت المقدس
با سقوط بنی صدر که موجب فشرده شدن صفوف رزمندگان اسلام گردید، دو نیروی ارتش وسپاه در کنار یکدیگر به عملیاتهای مشترک مبادرت ورزیدند. در همین راستا پس از چند عملیات گسترده موفق، قرارگاه مرکزی کربلا در آستانه عملیات بیت المقدس تصمیم گرفت که با بکارگیری تجربیات حاصل از عملیاتهای موفق گذشته، کار آمدترین شیوه ادغام نیروهای ارتش و سپاه را به مرحله اجرا گذارد. بر همین اساس به کلیه یگانهای تابعه ابلاغ گردید که:

فرمانده ارتشی هر رده به عنوان فرمانده،و فرمانده سپاهی هـر رده به عنوان معاون عملیاتی آن رده انجام وظیفه نماید ؛ بدین ترتیب که مسئولیت هدایت عملیات عملاً به فرمانده سپاهی واگذار شد و فرمانده ارتشی صرفاً مسئولیت هماهنگی آتش های پشتیبانی و پشتیبانی لجستیکی را بر عهده گرفت.

سند زیر نمونه ای از ابلاغ چنین دستورالعملی می باشد:

بسمه تعالی

از: قرارگاه تاکتیکی نصر (ر3 (شماره : 97 – 98/201/3/3

به: گیرندگان مراجعه شود

تاریخ: 9/2/1361
موضوع: فرماندهی مشترک :

تصمیمات متخذه در مورد هدایت عملیات و فرماندهی قرارگاههای تابعه نیرو و گردانهای عمل کننده جهت اجراء به شرح زیر ابلاغ می گردد
: 1 -برادران فرماندهان گردانهای ارتش در سمت فرماندهی گردان ابقاء می گردند، بـا ایـن تفاوت که مسئول گردان ادغامی از سپاه بعنوان معاونت عملیات خواهد بود،
/ 3 مسئولیت هدایت عملیات و دستورات پیشروی و غیره با معاونت عملیاتی می باشد و فـرمانده گردان مسئولیت هماهنگی آتشهای پشتیبانی و پشتیبانی لجستیکی را خواهد داشـت، بدیهـی است که در تحکیم پدافندی مسئولین سپاه و ارتش با کمک یکدیگر انجام وظیفه می کنند
. 2-شبکه مخابراتی در اختیار معاونت عملیاتی که مسئول هدایت عملیات میباشد قـرار مـی گیرد، بیسیم چی در هر حال به همراه مسئول هدایت عملیات در گردان و گروهانها خواهد بود
. 3 -منطقه هایی که محوربندی شده اند کلیه گردانها زیر امر مسئول محور میباشند و مسئول محور زیر امر تیپ می باشد مانند نصر
2. 4 -در مـورد نقـل و انـتقال وسائل مخابراتی تیپها خود هماهنگی نمایند، و کلیه انـتقالات بـه صورت صورتجلسه با مسئول مخابرات تیپ سپاه باشد بعداً بطور کامل تسویه حساب نمایند. مسئول مخابرات سپاه در قبال اشیاء دریافتی مسئول می باشد./.

فرمانده قرارگاه تاکتیکی نصر حسین حسنی سعدی حسن باقری

فرماندهی و سازماندهی یگان ها در دفاع مقدس

#جنگ_فرماندهی_دفاع_مقدس
#سازماندهی_یگان_تیپ_لشکر
فرماندهی و سازماندهی یگان ها در دفاع مقدس
جنگ هشت ساله عراق علیه ایران بعنوان طولانی ترین نبردهای معاصر و در قرن بیستم پس از جنگ ویتنام به شمار می رود که خصوصیات ویژه آن از جمله حمایت قدرت های جهانی از رژیم بعث عراق ، کاربرد سلاح های شیمیایی و ممنوعه به صورت گسترده در طی جنگ ، شورشهای محلی و درگیری های داخلی و کودتا ، محاصره اقتصادی و تسلیحاتی ، کیفیت حضور نیروهای مردمی و شیوه متفاوت جنگ و عملیات آن را از سایر جنگ های حادث شده در جهان و در طول تاریخ متمایز نموده است.
در آغاز جنگ نیروهای مردمی بدون سازماندهی مشخص در خطوط مقدم به نبرد با متجاوزان پرداخته و پاتک های هجومی بصورت انفرادی و یا همراه نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران جلوی پیشروی نیروهای عراق را گرفته و استراتژی برق آسا و جنگ سریع (جنگ سه روزه) ارتش عراق را با شکست روبرو ساختند .
در روزهای آغازین جنگ نیروهای سپاه پاسداران و بسیجیان بصورت گسترده در جبهه های جنگ حضور پیدا نمودند و در این بین سپاه شهرستان هایی که در نوار مرزی با عراق بودند عملا با تغییر ساختار اداری به سوی سازماندهی نظامی به شکل یک ضرورت برای دفاع از کشور درآمدند.

آرام آرام که در سیستم فرماندهی سپاه از مرکز نشینی خارج و در جبهه های جنگ مستقر شد و به عنوان یکی از ارکان طرح ریزی عملیاتها برای بیرون راندن ارتش بعث عراق به فعالیت پرداخت،به ضرورت سازماندهی نظامی ساختار سپاه برای اجرای عملیات به جبهه های جنگ می آمدند و این مسئله نیاز به سازماندهی نیروهای داوطلب در ساختار جدید را برجسته تر می کرد.
از عملیات ثامن الائمه که حصر آبادان شکسته شد سپاه به این نتیجه رسید که جز با سازماندهی نظامی مناسب نمی تواند حجم گسترده نیروهای داوطلب حاضر در جبهه جنگ را در عملیاتهای گوناگون به کار گیرد؛ بنابراین به ایجاد ساختارهای جدید در سازماندهی نظامی جنگ پرداخت پس از عملیات ثامن الائمه هم برخی از مسئولین سپاه به این نتیجه رسیدند که باید گردانهای رزمی در سپاه بوجود آید ،طرح این گردانهای رزمی تهیه شده و به عنوان برنامه در دستور کار قرار گرفت ،اما پس از عملیات طریق القدس ، فرماندهان سپاه به این نتیجه رسیدند که برای طرح ریزی و اجرای عملیاتهای بزرگ باید سازماندهی نظامی گسترده ای در جبهه های جنگ انجام دهد،بنابراین پیش از عملیات فتح المبین ،فرمانده سپاه جنگ طرح تشکیل تیپ های رزمی متشکل از پاسدارها و نیروهای داوطلب بسیجی را اجرا کرد و این تیپ ها پس از عملیات طریق القدس ، عملاً تشکیل شده بودند ولی چون برای عملیات فتح المبین ، نیاز به سازماندهی گسترده تر و تیپ های بیشتری از سپاه بود، آقای محسن رضایی فرمانده وقت سپاه به محور کردستان و غرب رفته و از فرماندهان مستقر در آنجا از جمله برادر متوسلیان خواست که به کمک حاج همت و شهید شهبازی یک تیپ رزمی را تشکیل بدهد و نیروهای سازماندهی شده را به منطقه جنوب منتقل کند ؛البته پیش از آن ،نیروهای مستقر در جبهه جنوب به صورت تیپ سازماندهی شده و تیپ امام حسین (ع) به فرماندهی شهید خرازی ،تیپ نجف اشرف به فرماندهی شهید احمد کاظمی،تیپ 7 ولی عصر عج به فرماندهی برادر رئوفی و تیپ المهدی به فرماندهی برادر فضلی تشکیل شده بود. این سازماندهی ادامه پیدا کرد تا اینکه فرماندهی سپاه در عملیات والفجر مقدماتی که پس از عملیات رمضان انجام شد سازماندهی لشکر را برای سازماندهی طرح های واحد های خود انتخاب کردند و هر تیپ پس از گسترش سازمانی تبدیل به لشکر عملیاتی شد.البته باید گفت که از عملیات فتح المبین به بعد،تعداد گردان هایی که در هر تیپ سپاه به کار گرفته می شده به استعداد یک لشکر و بیشتر بود که مجموعه این اقدامها موجب گسترش ظرفیت های رزمی سپاه و تحول جبهه های جنگ شد.

از لحاظ فرماندهی نیز تا سال 1364 نیروهای ارتش و سپاه با تعامل و همکاری متقابل و مشترک و با الگوی فرماندهی دو گانه و زیر نظر قرارگاه خاتم الانبیاء هدایت جنگ را بر عهده داشتند و هیچ نیرویی از ارتش و سپاه بر دیگری فرماندهی نداشت جزدر صحنه عملیات و در رده گردان که سپاه پاسداران فرمانده و میدان دار جنگ بود.از سال 1364 تا پایان جنگ سیستم فرماندهی و اداره امور جنگ و دفاع در ارتش و سپاه کاملا جداگانه و مستقل بود و ارتش و سپاه حتی در مناطق و صحنه های عملیاتی نیز جدا از هم با نیروهای دشمن نیز می جنگیدند . این دوره و روش فرماندهی را برای عملیات علیه دشمن از آغاز سال 64 تا پایان جنگ به مدت سه و نیم سال اجرا شد.در این دوره از سیکل مدیریت و فرماندهی رزمندگان اسلام حاکم بوده است ؛ همانند زمان اجرای عملیات والفجر 8 (آزاد سازی بندر فاو عراق) که سپاه پاسداران به طور مستقل می جنگید و ارتش نیز در منطقه شلمچه به جنگ با متجاوزین می پرداخت . همچنین اجرای عملیات کربلای 5 که بطور مستقل توسط سازمان سپاه پاسداران در جنوب اجرا می شد، ارتش نیز در زمین دیگری از مناطق غرب کشور عملیاتی تحت عنوان کربلای 6 را اجرا می کرد ؛بنابراین در این دوره پیروزی های درخشان توسط مدافعان ایران اسلامی (اعم از ارتش و سپاه) کسب شد.البته لازم به ذکر است که در این روند نیز تعامل و هماهنگی بین ارتش و سپاه از طریق قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء (ص) ایجاد می شد و در مواقع لزوم به ارتش و سپاه دستور می داد که در رابطه با موضوعات مختلف به یکدیگر کمک و یاری رسانند.
تعدادی از لشکرها و تیپ‌های سپاه عبارتند از :
تیپ مستقل 48 فتح کهگیلویه و بویراحمد
لشکر مکانیزه ۲۷ محمدرسول‌الله تهران
لشکر یکم الزهرا تهران
لشکر ۵ نصر مشهد
لشکر ۶ ویژه پاسداران
لشکر ۷ زرهی ولی عصر خوزستان
لشکر ۸ زرهی نجف اشرف اصفهان
لشکر ۹ بدر معاودین عراقی
لشکر ۱۰ نیروی مخصوص سیدالشهدا کرج
گردان حضرت علی‌اکبر
لشکر ۱۴ امام حسین اصفهان
لشکر ۱۶ قدس رشت
لشکر پیاده ۱۷ علی بن ابی طالب قم
تیپ ۱۸ الغدیر یزد
لشکر ۱۹ فجر شیراز
تیپ ۲۰ زرهی رمضان
لشکر ۲۱ امام رضا ع مشهد
لشکر ویژه ۲۵ کربلا مازندران
لشکر ۳۱ عاشورا تبریز
لشکر ۴۰ صاحب الزمان
لشکر ۴۱ ثارالله کرمان
لشکر ۴۲ قدر
لشکر ۴۳ امام علی ع
لشکر ۱۱۰ سلمان زاهدان
تیپ ۳۱۳ اطلاعاتی حر
لشکر ۳ نیرو مخصوص شهدای ارومیه
تیپ ۲۲ بیت المقدس سنندج
لشکر ۴ پیاده بعثت کرمانشاه
تیپ ۲۶ انصارالمومنین
تیپ ۱ امیرالمؤمنین ایلام
تیپ ۵۷ ابوالفضل العباس خرم‌آباد
تیپ ۴۴ قمر بنی هاشم شهرکرد
تیپ ۷۱ روح‌الله اراک
تیپ ۳۳ هوابرد المهدی (عج) جهرم
تیپ مکانیزه امام زمان(عج)شبستر
تیپ مستقل انصارالحجه(عج) فسا
تیپ ۴۶ الهادی کوار
تیپ ۱۲ قائم آل محمد(عج) استان سمنان
تیپ ۸۲ صاحب الامر قزوین
تیپ نینوا (ادوات لشکر۱۰)
http://telegram.me/safeer59